ETYKA BADAŃ

Bezinteresowność, prawdomówność i rzetelność to tylko kilka z zasad, które przyświecają pracownikom naukowym zatrudnionym na Uniwersytecie Łódzkim. "Kodeks etyki pracownika naukowego" porządkuje, systematyzuje i podsumowuje wartości, którymi kierują się badacze ze świata akademickiego.

Każde realizowane na Uniwersytecie Łódzkim badanie naukowe dotyczące człowieka, a więc takie, w którym: 

• pobiera się materiał biologiczny (biologiczne, medyczne, chemiczne i fizyczne) 
• ingeruje w ludzką psychikę  

wymaga uzyskania pozytywnej opinii Komisji ds. Etyki Badań Naukowych. 

WAŻNE! Zakresem właściwości Komisji nie są objęte sprawy, które z mocy ustawy należą do właściwości innych organów (np. komisji ds. bioetyki badań działających przy Okręgowych Izbach Lekarskich).

Zgodę na wykonanie badania muszą uzyskać zarówno pracownicy, jak i doktoranci i studenci. Zanim projekt otrzyma pozytywna opinię, Komisja analizuje kwalifikację badaczą, dobór grupy badanej i kontrolnej czy nadzór nad badaniem. Te działania mają na celu zagwarantowanie rzetelności prowadzonych badań.  

Komisja rozpatruje wnioski o zatwierdzanie projektów badań biologicznych, medycznych, chemicznych i fizycznych z wykorzystaniem materiału biologicznego pobranego od ludzi oraz badań ingerujących w psychikę człowieka.

Komisja działa w oparciu o wytyczne konkursów ogłaszanych przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju oraz inne agencje przyznające środki na prowadzenie badań naukowych, dotyczące konieczności opiniowania doświadczeń badawczych. Opiniując wniosek, Komisja ocenia przewidziane w nim badania pod kątem przestrzegania zasad etyki badań naukowych oraz ochrony praw uczestników badania. Komisja może także zająć stanowisko w kwestii zasadności przeprowadzenia przewidzianych we wniosku badań, a także ich wykonalności naukowej. 

• dokumentacja badania i formularze zbierania danych są sporządzane zgodnie z wymogami i zasadami rzetelności naukowej, bez narażenia uczestników badania na niebezpieczeństwo uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia bądź pogorszenia jego stanu
• kwalifikacje badacza lub badaczy są wystarczające do prawidłowego przeprowadzenia badania; dotyczy to także personelu pomocniczego w szczególności osób pobierających materiał biologiczny lub zbierających dane ankietowe
• zaplanowano właściwie dobór grupy badanej i kontrolnej badania
• zapewniono właściwy nadzór nad realizacją badania
• informacja dla uczestnika badania jest sformułowana w sposób zrozumiały i zawiera wszystkie wymagane elementy
• zostały spełnione wymogi dotyczące przetwarzania danych osobowych uczestników badania przewidziano wynagrodzenie dla uczestników badania oraz czy jego wysokość może wpłynąć na dobrowolność udziału w badaniu

Szczegółowy zakres prac Komisji oraz procedurę uzyskania opinii określa jej Regulamin, z którym należy się zapoznać przed opracowaniem wniosku.

Komisja obraduje na posiedzeniach, które zwoływane są nie rzadziej niż 2 razy w semestrze. Termin najbliższego posiedzenia jest podawany z minimum dwutygodniowym wyprzedzeniem oraz datą, do której należy nadsyłać wnioski. 

Komisja ds. etyki badań naukowych UŁ działa na mocy zarządzenia Rektora nr 49 z dnia 5.01.2022. Zasady jej pracy są opisane w Regulaminie. Pracami Komisji kieruje Prorektor ds.nauki Uniwersytetu Łódzkiego, a skład osobowy Komisji na kadencję 2020-2024 dostępny jest na stronie. 

Dowiedz się więcej o dobrych praktykach, którymi kierujemy się na Uniwersytecie Łódzkim. Kodeks dobrych praktyk został opracowany przez Fundację Rektorów Polskich i uchwalony przez Zgromadzenie Plenarne Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.