CZYM JEST ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ

Zrównoważony rozwój to koncepcja, która zakłada harmonijne połączenie rozwoju gospodarczego, ochrony środowiska i dbałości o jakość życia człowieka. Głównym celem jest zapewnienie, by przyszłe pokolenia mogły zaspokajać swoje potrzeby, w takim zakresie jak robimy to obecnie. W Polsce zasada zrównoważonego rozwoju jest wpisana do artykułu 5 Konstytucji RP.

Koncepcja zrównoważonego rozwoju opiera się na połączeniu trzech głównych obszarów:

Ekologicznego rozumianego jako dbałość o ochronę przyrody i zasoby naturalne poprzez np. ograniczenie emisji zanieczyszczeń, ochronę bioróżnorodności czy racjonalne gospodarowanie zasobami.

Społecznego, który ma zapewnić sprawiedliwość społeczną, jakość życia ludzi, dbałość o warunki pracy, zdrowie, edukację i eliminowanie ubóstwa.

Ekonomicznego poprzez zapewnienie trwałego rozwoju gospodarczego, polegającego na tworzeniu stabilnych miejsc pracy, eliminowaniu marnotrawstwa i dbaniu o efektywność wykorzystania zasobów.

Podczas zgromadzenia ONZ w 2015 roku został przyjęty globalny program działań na rzecz zrównoważonego rozwoju – Agenda 2030. Zawiera on 17 celów, które mamy osiągnąć do roku 2030. Za wdrażanie programu odpowiedzialne są państwa, jednak poszczególne cele osiągane są przez lokalne działania, realizowane np. w Uniwersytecie Łódzkim.

17 Celów Zrównoważonego Rozwoju

CO JUŻ ZROBILIŚMY

  • Segregowanie odpadów komunalnych
  • Zbiórka baterii do wyselekcjonowanych pojemników w budynkach A, B, C i D
  • Ograniczenie zużycia plastikowych kubków i butelek poprzez wyposażenie budynków Wydziału w dystrybutory filtrowanej wody kranowej
  • Rezygnacja z plastikowych kubków w automatach do gorących napojów na rzecz kubków papierowych

  • Cykliczna wymiana opraw oświetleniowych (zewnętrznych i wewnętrznych), żarówek i świetlówek na ledowe
  • Montaż czujników oświetleniowych, aktywowanych ruchem (toalety, korytarze)
  • Montaż instalacji fotowoltaicznej na dachach budynków A, B, C i D

  • Zmniejszenie częstotliwości koszenia trawników
  • Utrzymanie łąk kwietnych na terenach przy budynku B Wydziału
  • Nasadzenie bylin sprzyjających owadom na rabatach zielonych przed gmachem A Wydziału
  • Gromadzenie liści dla ochrony jeży w sezonie jesiennym

  • Wykorzystanie kompostu z pokosu trawnika
  • Pielęgnacja trawnika bez wykorzystania środków chemicznych
  • Zastosowanie na trawniku dosiewu drobnonasiennych roślin motylkowatych obniżających ilość nawożenia mineralnego
  • Użytkowanie instalacji fotowoltaicznej zasilającej Ogród w energię elektryczną wraz z magazynem energii,
  • Stosowanie recyklingu materiałów zużywalnych, tj. agrowłóknin, doniczek
  • Gromadzenie wody deszczowej w dwóch 100 litrowych beczkach, która okazjonalnie wykorzystywana jest do podlewania
  • Prowadzenie kolekcji roślin krajowych i obcego pochodzenia, w tym rzadkich, chronionych, zagrożonych wyginięciem,
  • Wykorzystanie podlewania opartego o precyzyjny system kilkunastu czujników wilgotności (glebowe) i czujnik opadu celem redukcji nadmiarowego zużycia wody,
  • Zakaz m.in., płoszenia i chwytania ptaków oraz innych dziko żyjących zwierząt
  • Montaż budek lęgowych

Przy elewacji budynku A Wydziału został założony demonstracyjny ogród fasadowy, który w połączeniu z ogrodem deszczowym wpisuje się w ideę tworzenia błękitno-zielonej infrastruktury. Rozwiązanie to ma demonstrować możliwość retencji wód opadowych pozyskiwanych z systemów rynien odprowadzających wody z dachu budynku i ich zatrzymanie w gruncie, a następnie dostarczanie do roślin. Przyjęte do realizacji rozwiązanie dodatkowo jest wyposażone w system do retencjonowania nadmiaru wody, co pozwala na jej wykorzystanie do utrzymania roślin w okresach bezdeszczowych.

Rozpoczęliśmy Projekt SPRINGINESS, który przyczyni się do usprawnienia i ułatwienia zastosowania błękitno-zielonej infrastruktury (z ang. blue-green infrastructure BGI) do zarządzania ekstremalnymi zjawiskami hydroklimatycznymi w mieście oraz do ponownego wykorzystania wód deszczowych jako bezpiecznego źródła wody. Projekt dostarczy kluczowej wiedzy specjalistycznej niezbędnej do projektowania i wdrażania BGI (jeśli konieczne, uzupełnionej o oczyszczanie fizykochemiczne), hydraulicznego odciążenia sieci kanalizacji ogólnospławnej i deszczowej, ograniczenia zanieczyszczenia środowiska oraz zwiększenia ponownego wykorzystania wody na obszarach miejskich. Celem działań jest opracowanie narzędzi do zarządzania retencją i ponownym wykorzystaniem wód opadowych na kampusie uniwersyteckim jako przykładowym obszarze wdrożeń BGI, tak by zminimalizować negatywne skutki zmiany klimatu w przestrzeni miejskiej.

CO MOŻEMY ZROBIĆ

  • Wykorzystywanie jednostronnie zadrukowanych materiałów jako kartek do notatek lub drukowania „na brudno” to świetny sposób na redukcję odpadów i efektywne gospodarowanie zasobami. Oddzielaj kartki, które można ponownie wykorzystać, od tych, które są uszkodzone lub zawierają poufne informacje (te można zniszczyć w niszczarce). Podczas drukowania „na brudno” ustaw drukarkę na ekonomiczny tryb druku, aby dodatkowo oszczędzać tusz
  • Zamawiaj papier wykonany z makulatury, niebielony, z certyfikatami. W procesie produkcji niebielonego papieru nie stosuje się chloru, co zmniejsza emisję toksycznych substancji do środowiska
  • Praca w chmurze i edytowanie dokumentów w formie cyfrowej to nie tylko sposób na redukcję zużycia papieru, ale także metoda zwiększenia efektywności i bezpieczeństwa pracy. Automatyczne kopie zapasowe w chmurze chronią przed utratą danych w wyniku awarii sprzętu
  • Wyłączaj z kontaktu sprzęt, który nie jest używany, a jest w trybie „stand-by”. Podłącz kilka urządzeń do jednej listwy i jednym kliknięciem wyłączaj całą grupę urządzeń. Sprzęty podłączone do sieci elektrycznej, nawet w trybie czuwania, są narażone na drobne przepięcia i zużycie podzespołów
  • Zużyte baterie wyrzucaj do odpowiednich pojemników w budynkach A, B C i D. Wyrzucanie baterii do odpadów zmieszanych jest w Polsce zabronione i może wiązać się z karami

  • W trosce o redukcję odpadów jednorazowych zachęcamy do sięgania po naczynia wielokrotnego użytku. W budynkach znajdują się wygodne dystrybutory, które oferują zarówno ciepłą, jak i zimną wodę nadającą się bezpośrednio do spożycia. To nie tylko ekologiczne rozwiązanie, ale również sposób na codzienną wygodę i oszczędność
  • Decyzja o ograniczeniu mięsa w diecie przynosi korzyści nie tylko zdrowotne, ale także ekologiczne. Hodowla zwierząt na skalę przemysłową przyczynia się do zużycia znacznych ilości wody. Dodatkowo, przemysł ten zużywa ogromne ilości paliw kopalnych, podczas transportu, jak i produkcji pasz. W krajach rozwijających się tysiące hektarów lasów są wycinane pod uprawy soi przeznaczanej na paszę, co prowadzi do utraty różnorodności biologicznej i wzrostu emisji dwutlenku węgla
  • Codzienne korzystanie z wielorazowych pojemników na żywność oraz butelek na wodę to sposób na ochronę środowiska i zmniejszenie ilości odpadów plastikowych

  • Segregacja odpadów to podstawa działań prośrodowiskowych w laboratorium, właściwe zarządzanie odpadami, zarówno medycznymi, jak i chemicznymi, pozwala na ich bezpieczne utylizowanie lub recykling
  • Wyłączaj urządzenia, które nie muszą być stale podłączone do źródła energii, np. komputery, lampy, wirówki. Dbaj o wyłączanie komputera oraz monitorów przed opuszczeniem pracy, aby chronić środowisko i bezpieczeństwo danych. Unikaj pozostawiania włączonych lamp, w tym lamp UV, na dłużej niż to wymagane
  • Oszczędzaj odczynniki, nawet te tanie i wykorzystywane powszechnie. Przed zakupem zapytaj współpracowników, czy już ich nie posiadają, aby uniknąć niepotrzebnych zakupów. Optymalizuj eksperymenty, aby zminimalizować ilość zużywanych odczynników
  • Oszczędzaj wodę, która staje się coraz droższym i mniej dostępnym zasobem. Używaj systemów recyrkulacji wody, np. w chłodnicach. Wykorzystuj sprzęt laboratoryjny (końcówki, stojaki, pojemniki) z plastiku nadającego się do recyklingu
  • Wprowadzenie cyfryzacji to kolejny krok w dobrym kierunku. Dzięki wykorzystaniu dokumentacji cyfrowej, laboratoria mogą znacząco zmniejszyć zużycie papieru i poprawić przepływ informacji
  • Unikaj jednorazowego marnowania materiałów – wykorzystuj wielorazowe szkło laboratoryjne, jeśli to możliwe, zamiast plastiku. Korzystając z plastikowych elementów laboratoryjnych (np. końcówek, probówek), po użyciu, segreguj je zgodnie ze stopniem zanieczyszczenia (chemicznego vs. biologicznego)
  • Skontaktuj się z Działem Zakupów i zamawiaj odczynniki i materiały laboratoryjne od dostawców, którzy oferują produkty o mniejszym negatywnym wpływie na środowisko, np. biodegradowalne plastikowe końcówki. Zwróć uwagę na energooszczędność przy zakupie nowych urządzeń laboratoryjnych. Zamawiaj produkty w większych opakowaniach, aby zmniejszyć ilość odpadów opakowaniowych

  • W trosce o ochronę przyrody niezwykle ważne jest, aby zbieranie okazów roślin, zwierząt i grzybów było przemyślane i ograniczone wyłącznie do celów naukowych lub edukacyjnych, w ilościach absolutnie niezbędnych
  • Podróżowanie jednym środkiem transportu podczas wyjazdów w teren zmniejsza emisję CO₂, ogranicza koszty i usprawnia logistykę. Dzięki wspólnej podróży redukuje się zużycie paliwa oraz zanieczyszczenie środowiska, a także zmniejsza obciążenie infrastruktury drogowej i parkingowej
  • Wykorzystuj metody badań i połowów, które najmniej szkodzą przyrodzie, szczególnie w odniesieniu do ekosystemów wodnych i mokradłowych. Unikaj wpływu na gatunki, które nie są celem badań

  • Korzystaj z papieru z recyklingu, brudnopisów, dokumentów zamieszczanych w zespole na Teams. Rozdawaj studentom kartki do robienia notatek z otrzymanych podczas konferencji i spotkań notatników
  • Udostępniaj materiały w wersji cyfrowej zamiast drukowanej. Ogranicza to ilość zużytego papieru i pozwala na skorzystanie z materiałów w dowolnym momencie. Ponadto informacja na serwerze nie zgubi się tak łatwo jak pojedyncza kartka papieru
  • Podczas prowadzenia zajęć rozważ wykorzystanie dokumentacji fotograficznej, modeli lub okazów już zgromadzonych. Jeśli praca na materiale „żywym” jest konieczna, ogranicz ilość wykorzystanego materiału do absolutnego minimum potrzebnego do realizacji zajęć
  • Przypominanie o ochronie środowiska i równości społecznej to klucz do kształtowania świadomych, odpowiedzialnych osób, które będą podejmować decyzje sprzyjające zrównoważonemu rozwojowi. Dając dobry przykład, zarówno poprzez własne działania, jak i poprzez angażowanie się w inicjatywy na rzecz społeczności, możemy inspirować innych do podejmowania podobnych kroków. Zachęcaj studentów do uczestnictwa w akcjach tj. „Weź roślinkę, nakarm psinkę…i kotka też”, „Psia kość”, „Za kwiaty dziękujemy”

  • Korzystaj z bezpiecznej, monitorowanej wiaty na rowery pracowników i doktorantów Wydziału przy budynku C. Ponadto przed wszystkimi budynkami dydaktycznymi Wydziału postawiono stojaki na rowery w przestrzeniach objętych monitoringiem
  • Carpooling (współdzielenie aut) zmniejsza liczbę pojazdów na drogach, prowadzi do mniejszego zużycia paliwa i redukcji emisji spalin, takich jak tlenki azotu i pyły zawieszone. Unikniemy też stresu związanego z poszukiwaniem miejsca do zaparkowania

Chcesz wpłynąć na realizację działań na Wydziale BiOŚ, masz pomysł – czekamy, wypełnij formularz.

PRZYDATNE INFORMACJE

Times Higher Education to światowy ranking wpływu uniwersytetów pod względem osiągania Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Poprzez swoje działania na rzecz realizacji celów, uniwersytety wykazują zaangażowanie w rozwiązywanie wyzwań współczesnego świata, takich jak ochrona środowiskowe, włączenie społeczne, wzrost gospodarczy oraz budowanie partnerstw.

W 2023 roku Uniwersytet Łódzki po raz pierwszy wziął udział w rankingu THE impact. Wśród polskich uczelni zajęliśmy dobre 11 miejsce.

KONTAKT

Pełnomocnik Dziekana ds. zrównoważonego rozwoju
dr Natalia Ratajczyk