Paikwaophis kruki. Zdjęcie: DB Means
Paikwaophis kruki, to niewielki okaz węża znaleziony niedawno podczas wyprawy National Geographic do odległego, mglistego lasu na wyżynach zachodniej Gujany. Egzemplarz został wysłany do prof. Philippe'a Koka w celu identyfikacji i dalszych analiz. Po dokładnym zbadaniu zewnętrznej morfologii okazu i dokonaniu trójwymiarowej rekonstrukcji jego szkieletu (w oparciu o skanowanie µCT), a także analizach molekularnych, okazało się, że mały wąż należy do nieopisanego rodzaju z rodziny Dipsadidae. Ta duża rodzina węży obejmuje około 100 rodzajów i ponad 800 gatunków, głównie występujących w regionie neotropikalnym.
Trójwymiarowy model czaszki Paikwaophis kruki. Grafika autorstwa P. J. R. Kok
Prof. Kok i jego amerykański kolega dr D. B. Means (który znalazł węża w 2021 r.) nazwali nowy rodzaj Paikwaophis, co odnosi się do miejsca, w którym zebrano okaz (w pobliżu rzeki Paikwa w zachodniej Gujanie). Nazwa gatunkowa kruki jest wyrazem uznania dla prof. Andrzeja Kruka, dziekana Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska, za „jego przyjaźń i wyjątkowy wkład w podnoszenie jakości badań na Uniwersytecie Łódzkim”.
Mały wąż, a wielkie odkrycie
Nowy wąż jest malutki (w momencie znalezienia osiągnął zaledwie 180 mm długości), ma piękne czerwone, pod wieloma względami, intrygujące oczy. Znany jest tylko z jednego okazu znalezionego pełzającego wśród liściastej ściółki na glebie torfowej w odległym, nieskazitelnym lesie zawieszonym wśród chmur, położonym między dwiema piaskowcowymi górami stołowymi (tepui): Roraima-tepui i Wei-Assipu-tepui.
Philippe Kok na szczycie Roraima-tepui. Zdjęcie dzięki uprzejmości Rémy'ego Ismaila
Opierając się na danych molekularnych, jego najbliższym krewnym jest rodzaj Xenopholis, który jest szeroko rozpowszechniony w Ameryce Południowej. Jednak te dwa rodzaje są morfologicznie uderzająco różne.
Paikwaophis kruki prawdopodobnie żyje całkowicie lub częściowo pod ziemią. To może wyjaśniać, dlaczego nigdy wcześniej go nie widziano. Ponieważ nie jest łatwo go znaleźć. Spędza większość swojego życia w glebie, tylko nieregularnie wychodząc na powierzchnię.
Nowy wąż nie jest jadowity i żywi się małymi jaszczurkami co sprawdzono na podstawie zawartości żołądka.
Przeczytaj artykuł poświęcony odkryciu w Zoological Jurnal of the Linnean Society
Inne odkrycia prof. Philippe Koka
Przypominamy, że niespełna dwa miesiące temu informowaliśmy o równie miłym dla prof. Koka odkryciu, kiedy to zespół amerykańskich i kanadyjskich naukowców opisał nowy gatunek żaby, nazywając go imieniem profesora. Pristimantis koki można obejrzeć w osobnym artykule.
Wcześniej prof. Philippe Kok odkrył nowy gatunek ślimaka, który został opisany przez holenderskiego biologa jako Plekocheilus philippei.
Prof. Philippe Kok, to wiodący autorytet w dziedzinie herpetologii/biologii tepui, jest biologiem terenowym, herpetologiem, ekologiem i biologiem ewolucyjnym, obecnie pracującym nad genomiką populacji, dynamiką populacji oraz ekologią płazów i gadów, głównie w górach stołowych w Pantepui (tzw. słynny „Zaginiony świat” Arthura Conan Doyle’a). Duża część jego badań jest nadal poświęcona systematyce i taksonomii płazów i gadów Tarczy Gujańskiej. Do tej pory opisał 58 nowych taksonów płazów i gadów.
Więcej o profesorze Philippe Koku w artykule z cyklu Nauka Inspiruje
Wei-Assipu-tepui z Roraima-tepui w tle. Zdjęcie: P. J. R. Kok
Materiał źródłowy: dr Philippe Kok (Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UŁ, Katedra Ekoologii i Zoologii Kręgowców)
Redakcja: Michał Gruda (Centrum Komunikacji i PR)
Misją Uniwersytetu Łódzkiego jest rzetelne prowadzenie badań naukowych oraz aktywne głoszenie prawdy z nich płynącej, tak by mądrze kształcić kolejne pokolenia, być użytecznym dla społeczeństwa oraz odważnie odpowiadać na wyzwania współczesnego świata. Doskonałość naukowa jest dla nas zawsze najlepszym kompasem. Nasze wartości to: odwaga, ciekawość, zaangażowanie, współpraca i szacunek.